Steeds meer mensen lopen rond met chronische stressklachten, die op den duur voor serieuze problemen kunnen zorgen. Voor veel bedrijven is het dan ook een prioriteit om te werken aan het terugdringen van verzuim als gevolg van chronische stress. Nog beter is het om te voorkomen dat medewerkers zoveel chronische stress in het werk ervaren, dat ze hierdoor uitvallen.
Natuurlijk moet ik hierbij opmerken dat bij chronische stress vrijwel altijd meerdere factoren een rol spelen, het komt niet enkel door het werk. Vaak is het een combinatie van zowel werk gerelateerde stressoren als gebeurtenissen in de privésfeer.
Zowel medewerkers zelf als werkgevers hebben een verantwoordelijkheid om te voorkomen dat medewerkers uitvallen door chronische stress. Ik merk in gesprekken met leidinggevenden of HR-adviseurs weleens dat de verantwoordelijkheid volledig bij de medewerker wordt gelegd. Die moet maar eens wat stressbestendiger worden. Het wordt (meestal) niet letterlijk zo gezegd, maar dit is wel waar het op neerkomt.
Allereerst ben ik van mening dat niemand stressbestendiger hoeft te worden, wij zijn als mens van nature héél (veer)krachtig én stressbestendig. Stress hebben we bovendien ook nodig, chronische stress is het probleem. Dat ontstaat wanneer er onvoldoende tijd en mogelijkheden zijn om te herstellen van stressvolle gebeurtenissen. Het is de ene stressor na de andere en er is onvoldoende hersteltijd.
De weegschaal in balans
Als werkgever kan je het één en ander doen om chronische stress te voorkomen en ik zal hieronder een paar voorbeelden geven.
Het gaat erom dat er sprake is van balans tussen draagkracht en draaglast van medewerkers. Zie het als een weegschaal. Draagkracht is wat iemand aan kan, de belastbaarheid. Het is de maximale belasting, druk of verantwoordelijkheid die iemand zonder stress aankan. Draaglast is wat je voor je kiezen krijgt, de vragen en eisen die aan je gesteld worden. Zowel vanuit de omgeving (o.a. werk) als de eisen die iemand aan zichzelf stelt.
(Draagkracht en draaglast hebben natuurlijk niet enkel betrekking op werk, ook de privé situatie speelt mee, net als iemands fysieke conditie, persoonlijke eigenschappen, maar ik focus voor nu op de werk gerelateerde aspecten)
Idealiter is er sprake van balans tussen beiden. Meer draagkracht dan draaglast is natuurlijk ook prima. Wanneer de draaglast groter is dan de draagkracht, is dat niet direct reden tot zorg. Voor korte tijd is dat niet erg, dat kunnen we prima aan. Maar wanneer dit langdurig aanhoudt, leidt dit tot stress en dat kan zich ontwikkelen tot chronische stress.
Wat de draaglast vergroot en wat je dus wilt vermijden (waar mogelijk), zijn onder andere:
- Hoge werkdruk, zowel qua hoeveelheid werk als het tempo
- Fysiek, mentaal of emotioneel belastend werk
- Onduidelijkheid over rollen en taken
- Veranderingen, en dan met name wanneer hier onduidelijk of niet open over wordt gecommuniceerd
- Onvoldoende autonomie
- Onvoldoende uitdaging in het werk
- Onregelmatig werken, ploegendiensten, nachtdiensten
- Conflicten en gedoe op de werkvloer, onveilige werksfeer
Wat draagt bij aan de balans?
Dit geeft al een idee wat je als werkgever kan doen (of laten) om te zorgen voor balans in draagkracht en draaglast, dit zijn nog meer aandachtspunten om de draagkracht van medewerkers te vergroten:
- Zorg dat er voldoende waardering en erkenning is voor medewerkers. Dit vindt iedereen vanzelfsprekend belangrijk, toch wordt dit regelmatig gemist door medewerkers. Geef mensen regelmatig een compliment waar dat terecht is.
- Zorg voor een ondersteunde omgeving. Heeft een medewerker een probleem, speelt er iets privé, zorg dat er vanuit collega’s en zeker ook de leidinggevende voldoende steun wordt geboden. Aandacht, simpelweg een luisterend oor bieden doet vaak al heel veel
- Bied medewerkers voldoende autonomie in hun werk
- Bied voldoende toekomstperspectieven
- Communiceer duidelijk en open (zeker bij veranderingen)
- Zorg dat medewerkers hun talenten kunnen inzetten. Niets is zo frustrerend en energie slurpend als niet je talenten kunnen benutten
- Geef regelmatig eerlijke, constructieve feedback
- Bied opties voor coaching en training voor persoonlijke ontwikkeling en ondersteuning
De lijst is niet compleet, maar dit zijn al heel wat belangrijke en heldere aanwijzingen waarmee je aan de slag kan. Het draagkracht en draaglast model is een praktisch hulpmiddel voor leidinggevenden om open en eerlijk in gesprek te gaan met medewerkers om te kijken naar de verhouding tussen belastbaarheid en belasting. En dus ook om kritisch te blijven kijken naar jouw eigen rol en mogelijkheden als leidinggevende/werkgever om verbeteringen aan te brengen. Want je kan als leidinggevende of werkgever meer doen dan je wellicht denkt om te zorgen voor een gezonde werkomgeving.
Uiteraard is niet alles even makkelijk te realiseren, sommige dingen kosten meer tijd en moeite, maar onmogelijk is het niet. Steeds meer bedrijven realiseren zich dat enkel fruit aanbieden en een ping pong tafel op het werk neerzetten (op zich heel goed natuurlijk) niet voldoende zijn, en gaan hier serieus mee aan de slag.
Uiteindelijk vraagt het van ons allemaal ook een andere kijk op werk (en de mensen die het werk doen), we kunnen niet dóór blijven gaan met steeds méér doen, steeds hogere eisen stellen en steeds sneller willen, nog harder werken waarbij het economisch gewin leidend is. We zijn immers geen robots, waarom zouden we ons dan wel zo gedragen? En waarom zouden we medewerkers degraderen tot ”human resources” in plaats van ze te zien als het fundament van de organisatie. Want dat zijn ze.
Wil je meer weten over wat je kan doen aan preventie? Of wil je meer weten over de mogelijkheden voor coaching van jouw medewerkers? Lees dan hier wat Hartbewust in Bedrijf biedt of neem direct contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
