Het is goed om over je gevoelens te praten, heb ik altijd geleerd.
“Maak van je hart geen moordkuil” luidt het spreekwoord.
Goed advies dat ik vroeger trouwens ook regelmatig van mijn moeder kreeg, echter: alleen praten over je gevoelens is niet genoeg.
Zelf was ik er vroeger niet goed in, dat praten over wat ik voelde. Dat was namelijk nogal veel, dus geen idee waar ik zou moeten beginnen. Als kind wist ik me vaak geen raad met mijn eigen gevoelens en dan waren er nog de gevoelens en emoties van anderen die ik haarfijn oppikte. Dit alles liep natuurlijk lekker door elkaar.
Volledig op slot in jezelf
Vaak kon je het wel aan me zien, hoe ik me voelde. Maar dat uiten, vond ik lastig.
Het gebeurde regelmatig dat ik het wel probeerde maar er gewoon geen tekst uit mijn mond kwam. Ik zat flink op slot. Ook toen ik al lang geen kind meer was.
Daar heb ik in het verleden meerdere keren feedback op gehad. In het gunstigste geval. Ik ben er ook om veroordeeld en afgewezen. Altijd door mensen die zelf wel heel goed konden praten over wat hen bezig hield en die zichzelf leken te beschouwen als superieur op dit vlak, want zij waren immers volledig vrij in hun gevoelens. Althans, dat dachten ze. Dat dit beeld niet helemaal klopte, moge duidelijk zijn. Voor mij was dat in elk geval zo helder als wat, maar dat kon ik dan niet uiten helaas. Zelf zagen ze het niet.
Uiteindelijk heb ik geleerd om te praten over wat ik voel. Om überhaupt onderscheid te kunnen maken tussen alles wat ik voelde en wat ik van anderen oppikte, maar ook om wat ik voel naar buiten te brengen. Maar voordat je je gevoelens echt kunt uiten, moet je ze eerst daadwerkelijk voelen. Of liever: jezelf toestaan om te voelen en te erkennen wat je voelt, zonder er een oordeel op te plakken.
Want dat is het met gevoelens: die willen gevoeld worden!
En daar gaat het vaak mis. Ik heb vaak mensen tegenover me gehad, zowel in mijn praktijk als in mijn privéleven, die makkelijk lijken te praten over hun gevoelens. Het zijn altijd mensen die überhaupt makkelijk en graag praten. Maar al dat praten over gevoelens speelt zich af in je hoofd. Het is een rationele aangelegenheid en je kan uren praten over je gevoelens zonder daadwerkelijk verbinding te maken met wat je voelt. En dat is precies wat ik zag bij deze mensen: er was geen daadwerkelijke verbinding met die gevoelens waarover werd gesproken. Het kwam allemaal vanuit het hoofd. Gevoelens willen gevoeld worden en dat speelt zich toch echt af in je lijf.
Praten om niet te hoeven voelen
Het is een paradox: mensen die op de oppervlakte vrij lijken te zijn in hun gevoelsleven en er makkelijk over praten, maar uiteindelijk helemaal niet zo vrij blijken te zijn. Het is wat dat betreft inderdaad oppervlakkig, het is puur buitenkant. Holle frasen. En het is een vlucht. Gevoelens kunnen confronterend zijn en dan is het makkelijker om er vanuit een afstand (letterlijk een fysieke afstand, want je schiet in je hoofd) over te praten. Dan hoef je niet te voelen maar lijkt het wel alsof je voelt.
Als je goed oplet, zul je zien dat dit heel vaak voorkomt.
De mensen die bij mij aankloppen voor coaching zitten doorgaans teveel in het hoofd, wat immers een typisch ‘’westerse kwaal’’ is. Tegelijkertijd zijn mijn cliënten vaak erg gevoelig. Dit lijkt heel tegenstrijdig, maar het is heel logisch. Omdat onze maatschappij zo de nadruk legt op het rationele, cognitieve, is er weinig aandacht, ruimte en begrip voor het gevoelsleven. Zeker wanneer je extra gevoelig bent, is het best lastig om echt vrij te kunnen zijn in je gevoelens en emoties en dan word je als het ware bijna gedwongen om in je hoofd te schieten. Want dat is bekend, veilig en wordt gewaardeerd. Overigens willen mijn cliënten wel daadwerkelijk leren voelen en dat kunnen ze ook heel goed. Ze zijn het alleen wat verleerd en (mede) daarom kloppen ze bij mij aan.
Dus: praten over je gevoelens wordt nogal overschat. Het is op zich niet verkeerd, maar pas op dat het geen valkuil is om niet te hoeven voelen. Uiteindelijk gaat het erom dat je daadwerkelijk je gevoelens voelt en verteert.
Hoe vrij ben jij in je gevoelens en emoties?
Kun jij je makkelijk uiten? En is dat altijd zo geweest?
Ik hoor graag je reactie onder dit blog!